روند تحولات جمعیت شهر تهران: از گذشته تا آینده

author

  • فتحی, الهام مرکز آمار ایران
Abstract:

تهران پیشینه‌ای طولانی دارد و بسیاری از باستان‌شناسان بر این باورند که زندگی در این منطقه به دوران نوسنگی بر می‌گردد. در سال ۱۳۹۳ اسکلت یک انسان در منطقه‌ی مولوی تهران، متعلق به حدود ۷۰۰۰ سال پیش پیدا شد؛ در سال ۱۳۹۴ نیز یک اسکلت دیگر به همراه ابزارهای سنگی در نزدیکی همان محل یافت شد (به نقل از ایرنا مورخ ۹۴/۳/۲۶). در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد؛ شاه طهماسب صفوی فرمان ساخت حصاری با چهار دروازه و برج را برای تهران داد. شهر تهران برای نخستین‌بار ۲۳۲ سال پیش، یعنی در آغاز سده‌ی سیزدهم و در نوروز سال ۱۱۶۵ هجری شمسی، توسط آقامحمدخان قاجار به‌عنوان پایتخت ایران برگزیده شد. در طول روزگار قاجاری، شهر تهران گسترش زیادی یافت و ساخت و سازهای فراوانی در آن انجام گرفت و در دوره‌ی سلطنت فتحعلی‌شاه محلات تازه و ساختمان‌های چندی در تهران ایجاد شد که از آن جمله مسجد امام خمینی (شاه)، مسجد سید عزیزالله، مدرسه‌ی مروی، قصر قاجار، باغ نگارستان و لاله‌زار را می‌توان نام برد (گنجی: ۱۳۷۱، ۱۳). به این ترتیب از این تاریخ به بعد تهران به‌عنوان دارالخلافه و بزرگ‌ترین کانون جذب جمعیت در کشور شد. در حال حاضر شهر تهران از نظر وسعت روز به روز گسترده‌تر و از نظر جمعیتی نیز متراکم‌تر می‌شود. جمعیت شهر تهران طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۸٬۶۹۳٬۷۰۶ نفر بوده و مساحت آن ۵۷۴ کیلومتر مربع است. بر اساس آمار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۴ تهران چهلمین شهر پُرجمعیت جهان به‌شمار می‌آید و سازمان ملل پیش‌بینی نموده که در سال ۲۰۳۰ جمعیت تهران به حدود ۱۰میلیون نفر افزایش یابد. افزایش قابل توجه جمعیت این شهر و عدم توازن آن با زیرساخت‌های شهر تهران، مدیران و برنامه‌ریزان را با مشکلات عدیده‌ای رو به رو نموده است. انتظار می‌رود همگام با افزایش جمعیت کشور، جمعیت تهران هم به رشد خود ادامه دهد. در این حالت این پرسش مطرح می‌شود آیا برنامه‌ریزان و مدیران می‌توانند زیرساخت‌های لازم برای جمعیتی بیش از جمعیت کنونی شهر تهران تدبیر نمایند و به نیازهای این جمعیت انبوه پاسخ دهند. این مقاله در پی آن است ابتدا روند جمعیت شهر تهران را با استفاده از آمارهای رسمی بررسی نموده و سپس با فرضیات سهم ثابت و افزایشی و میانگینی از سهم ثابت و افزایشی جمعیت شهر تهران در مقایسه با جمعیت شهری کل کشور و ترکیب آن با ثبات میزان باروری کل در سطح کنونی خود (سطح جانشینی) و بالاتر از سطح جانشینی (۲٫۶ فرزند) به آینده‌نگری جمعیت شهر تهران بپردازد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روند تحولات جمعیت و آینده نگری آن در شهر خرم آباد

شهرها وروند شهرنشینی در ایران ازدهه های اخیر تحولات عظیمی را پشت سر گذاشته است بگونه ایکه طی دهه های اخیر تعداد و جمعیت شهرها وتوسعه فضایی آنها ابعاد بی سابقه ای یافته است . شهر خرم آباد به عنوان مرکزاستان لرستان از این تحولات دور نمانده و با توجه به موقعیت ارتباطی آن در مسیر تهران – خوزستان و مهاجرتهای روستایی وعشایری دردهه های اخیر افزایش جمعیت بالایی داشته است. در مقاله حاضر علاوه بر مطالعه...

full text

روند تحولات جمعیت و آینده نگری آن در شهر خرم آباد

شهرها وروند شهرنشینی در ایران ازدهه های اخیر تحولات عظیمی را پشت سر گذاشته است بگونه ایکه طی دهه های اخیر تعداد و جمعیت شهرها وتوسعه فضایی آنها ابعاد بی سابقه ای یافته است . شهر خرم آباد به عنوان مرکزاستان لرستان از این تحولات دور نمانده و با توجه به موقعیت ارتباطی آن در مسیر تهران – خوزستان و مهاجرتهای روستایی وعشایری دردهه های اخیر افزایش جمعیت بالایی داشته است. در مقاله حاضر علاوه بر مطالعه...

full text

بررسی تحولات کارکردی بازار آمل از گذشته تا کنون

بازار آمل از پیشینه تاریخی، موقعیت جغرافیایی و تنوع کارکردی خاصی در منطقة شمالی کشور برخوردار است و در مقایسه با دیگر بازارهای شهری ایران کارکردهای گوناگونی را در خود متحقق کرده ‌است. بازار آمل عملکرد‌های چندگانه‌ همزمانی مانند بازارهای دائمی، بازارچه‌های محلی و نیز بازار هفتگی را دارا است که سبب استقرار فضاهایی با کاربری مسکونی در کنار مکان‌های تجاری در کالبد بازار شده و در نتیجه این پیوستگی ف...

full text

عوامل تأثیرگذار بر تحول مسکن از گذشته تا آینده

     انقلاب کشاورزی و صنعتی با تغییر نیازها و شیوه زندگی انسان، خانه و محل زندگی او را تغییر داده‌ و انتظارات جدید و متفاوتی از آن را به وجود آوردند. امروز با شروع انقلاب دیجیتالی موج عظیمی از تحول جریان یافته است که در مسیر خود خانه و مسکن انسان‌ها را نیز دچار تغییر و دگرگونی می‌کند. آنچه که در این سرآغاز تحول مهم است سعی بر شناخت نوع و حوزه تغییرات الگوی مسکن کشورمان و ارائه رهنمودها و الگوها...

full text

سازمان همکاری شانگهای: تحولات گذشته و چشم‌انداز آینده

این مقاله پس از مرور تحولات گذشته سازمان همکاری شانگهای، قابلیت‌های این سازمان را از جنبه‌های مختلف از جمله اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری، انرژی و قدرت نظامی مورد بررسی قرار می‌دهد. بررسی اطلاعات آماری مربوط به کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای نشان می‌دهد که اعضای این سازمان قابلیت آن را دارند که در دهه‌های ‌آینده به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های بین‌المللی اقتصاد، تجارت، سرمایه‌گذاری خارجی، انرژی ‌و...

full text

بررسی روند تحقیقات بذر در ایران: از گذشته تا حال

سابقه و هدف: به نظر می‌رسد مطالعات انجام شده در زمینه تکنولوژی بذر فاقد یک برنامه‌ریزی بلند‏مدت به منظور رفع مشکلات موجود در این بخش ‌باشد و بیش‏تر مطالعات تنها بر حسب سلیقه، سهولت اجرا و یا تقلید از منابع خارجی بدون در نظر گرفتن نیازهای واقعی کشور انجام می‌شوند. از آنجایی که در مورد کارهای انجام شده در زمینه بذر اطلاعات جامعی در دسترس نمی‏باشد، در این تحقیق تلاش شد تا تحقیقات گذشته در زمینه عل...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 6  issue 1

pages  32- 35

publication date 2018-05

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023